Zoutwateronderzoek blijft in Vlissingen
Na een uitgebreide verkenning naar de mogelijkheid om het zoutwateronderzoek bij het JRCZ in Middelburg onder te brengen is de kogel door de kerk gegaan: de HZ heeft besloten om het zoutwaterlaboratorium in Vlissingen te houden.
Paul Vader, redacteur HZ Discovery
In plaats van naast zal het lab ín het markante gebouw van de voormalige Provinciale Stoombootdiensten (PSD) komen. De HZ huurt het pand voor een langere periode van de gemeente Vlissingen, zodat er een flinke verbouwing kan plaatsvinden. Lector Aquacultuur in Deltagebieden Jasper van Houcke is blij met de nieuwe locatie, hoewel hij het jammer vindt dat Middelburg is afgevallen. “We zullen meer moeite moeten doen om in contact te blijven met onze collega’s daar.”
JRCZ geen optie Na onderzoek van alle mogelijkheden bleek de huisvesting in of nabij het JRCZ geen haalbare kaart. Jasper van Houcke daarover: “Bij een van de eerste ontwerpen waren we ingedeeld op de derde verdieping. Dat is niet zo handig, want bij een calamiteit stroomt er zout water door het gebouw naar beneden. En zout water is erg corrosief hebben we gemerkt. Bovendien zou de constructie van het gebouw ook extra sterk moeten worden. Daarna is de optie onderzocht van een apart gebouw op de plaats waar nu de fietsenstalling is. Dat bleek erg duur, mede door de gestegen materiaalkosten.”
En dan is er ook de kwestie van de waterkwaliteit. Jasper: “Wij hebben zout water nodig voor onze experimenten. Er is zout water aanwezig onder Het Groene Woud dat je kan oppompen, maar de kwaliteit van het water voldoet niet. Een oplossing zou zijn om water met een leiding of tankwagens aan te voeren, bijvoorbeeld uit de Oosterschelde. Dat is niet alleen veel gedoe, maar ook vrij duur.”
Hoewel blij met de nieuwe ruimere labfaciliteiten vindt Jasper het ook jammer dat de onderzoekers niet in Middelburg kunnen werken. “De nabijheid van andere onderzoeksgroepen waarmee we veel samenwerken is een voordeel dat we moeten missen, naast het delen van ruimtes en apparatuur.”
Gescheiden functies
Doordat het nieuwe lab groter is dan de huidige situatie worden functies en apparatuur meer gescheiden. Vooral voor bepaalde kwetsbare apparatuur is dat volgens Jasper nodig: “We wisten natuurlijk wel dat zout water corrosief is, maar nu staat alles in één ruimte en dat is voor sommige apparaten niet goed.” Het uitgangspunt van het oude Sealab blijft echter overeind. Jasper: “Het Sealab is een ruimte met een aantal aansluitingen voor bijvoorbeeld lucht en elektriciteit en zoet en zout water, waarin studenten en onderzoekers zelf hun opstellingen bouwen. Dat uitgangspunt willen we in het nieuwe zoutwaterlab behouden, want dat werkt heel goed in de praktijk.” Verder zal er een aparte spoelkeuken komen en een semi-steriele ruimte voor de algencultures. Ook is er ruimte voor andere onderzoeksgroepen. “Het nieuwe lab is er niet alleen voor Aquacultuur, maar voor iedere groep die onderzoek doet met zout water. Denk dan aan ontziltingsinstallaties van het lectoraat Watertechnologie of een opstelling van het lectoraat Building with Nature. Het gaat dan niet om grote opstellingen; je moet eerder denken aan tafelmodellen.” Op dit moment is er een eerste indeling gemaakt van de ruimtes op de begane grond, inclusief de loods. Voor de bovenverdieping denkt Jasper aan flexruimtes voor onderzoekers die in het lab werken en een ‘makerspace’ zoals in het JRCZ. “Voor studenten die van Middelburg naar Vlissingen komen voor een practicum is het handig om er te blijven werken, zodat ze niet voor een paar uur heen en weer moeten fietsen.” Er ligt nu een globale schets van de indeling van het pand, een ‘vlekkenplan’ noemt Jasper het. De komende tijd zal in overleg met de gebruikers een meer gedetailleerd plan worden gemaakt. Jasper hoopt dat het nieuwe zoutwaterlab over twee jaar operationeel zal zijn.
'Het nieuwe lab is er niet alleen voor Aquacultuur, maar voor iedere groep die onderzoek doet met zout water'
Jasper van Houcke
Dependance De transformatie van het oude PSD-gebouw tot zoutwaterlab wordt bekostigd uit de JRCZ-gelden. Het nieuwe lab zal dan ook gebruikt worden voor dezelfde partners als het JRCZ, namelijk HZ, Scalda en UCR. Het zoutwaterlab wordt daarmee een dependance van het JRCZ. Jasper: “Nu heet het Sealab, maar ik gebruik zelf de naam Sealab niet graag, want dat wordt geassocieerd met de onderzoeksgroep Aquacultuur. Dit nieuwe lab zal door meer partijen worden gebruikt.” Dat neemt niet weg dat de groep van Jasper wel de hoofdgebruiker wordt. Op dit moment heeft Aquacultuur onderzoeksruimte in een portocabin en een kas op het buitenterrein van het PSD-gebouw. Na de verbouwing, die naar verwachting een jaar of twee zal duren, verhuizen de opstellingen naar binnen. Jasper: “De kas is niet ideaal gebleken, want de klimaatregeling is niet optimaal. In de zomer wordt het daar af en toe flink warm. De zoutwaterbron en de diverse bakken die we buiten hebben staan blijven we wel gebruiken.”